به گزارش سئو بوی گروه مطالعات بنیادین پژوهشگاه فضای مجازی اعلام نمود: تدوین یک راهبرد جامع بازدارندگی سایبری و حرکت به سمت تحقق آن از اولویت های امنیتی-دفاعی جمهوری اسلامی ایران شمرده می شود.
به گزارش سئو بوی به نقل از گروه مطالعات بنیادین پژوهشگاه فضای مجازی، حملات سایبری گسترده به سازمان های ایالات متحده آمریکا، در طول ماه دسامبر سال میلادی جاری، بار دیگر تنور بحث و گفتگو در مورد مسئله بازدارندگی سایبری را داغ کرد. در این نوشتار به بررسی مولفه یاد شده بعنوان ضرورتی در جهان امروز، پرداخته خواهد شد. جان بولتون، مشاور سابق امنیت دولت ترامپ پیرو حملات گسترده و شگفت ­انگیز به سازمان های گوناگون ایالات متحده آمریکا در دسامبر ۲۰۲۰، در توئیتی نوشت: «حمله سایبری روسیه اثبات کننده یک مفهوم است. در این مرحله چه چیز دیگری باید بدانید؟ آنها می توانند وارد سیستم های حیاتی شوند پس دیگران نیز می توانند وارد شوند. اولویت اصلی ما باید انتقام مناسب برای برقراری مجدد قدرت بازدارندگی باشد.» هنوز برآورد دقیقی از حجم خسارات و اطلاعات حیاتی به­سرقت­ رفته در این حملات وجود ندارد. با این حال، اهمیت بازدارندگی سایبری که نزدیک به ۱۵ سال است توسط متخصصان دفاعی و راهبردی ایالات متحده به آن اشاره می­ شود، بیشتر و بیشتر حس می ­شود. برخلاف اظهار نظر صریح بولتون در مسئول دانستن کشور روسیه در این حملات، شناسایی و نسبت دادن حملات سایبری بی نهایت دشوار است و این امر علاوه بر این که این حملات را برای دشمنان جذاب می کند، لزوم ایجاد یک چهارچوب منحصربه­ فرد بازدارندگی را که از جنبه هایی گوناگون با دیگر انواع بازدارندگی نظامی متفاوت است، برجسته می سازد. در عین حال، برخلاف نگاه بولتون که به جنگ طلبی مشهور است، انتقام تنها یکی از ابعاد بازدارندگی در فضای سایبری است که چنانچه همراه با عناصر دیگر نباشد، نه فقط می تواند بی تأثیر باشد بلکه می تواند در حالت بدتر فقط به بغرنج ترشدن شرایط بیانجامد. متأسفانه هنوز در بعضی از محافل نظامی، بازدارندگی فقط به حوزه هسته ای محدود می شود و بدین جهت صحبت از بازدارندگی در حوزه های دیگر مانند فضای مجازی جدی گرفته نمی گردد. مشکل دیگر این است که بازدارندگی هسته ای با خاصیت های خاص خود ذهنیت ها را طوری شکل داده است که افرادی که وارد بحث در مورد بازدارندگی سایبری می شوند تلاش می کنند همان مفاهیم را در این جا نیز بیابند و اعمال کنند. ولی فضای سایبری حوزه ای منحصربه فرد با شرایط خاص خود است که ایجاد بازدارندگی در آن در خیلی از موارد نیازمند مفاهیم و تعاریف جدید است. به­ طور خاص گمنامی موجود در حملات سایبری که گاهی تا مدت ها بعد از اختتام حمله ردی از آنها به جا نمی ماند، دشواری تخمین حجم خسارت واردشده در این حملات، ارزان و راحت بودن حملات سایبری برای مخالفان (در نسبت با دیگر انواع حملات) و این پارادوکس که هرچه کشوری در زیرساخت های سایبری اش پیشرفته تر باشد، لطمه پذیریش نسبت به حملات سایبری بیشتر خواهد بود، همچون مسائلی است که راهبردهای بازدارندگی سایبری را از دیگر انواع بازدارندگی متمایز می کند. نکته جالب توجه و نگران کننده دیگر این است که حملات سایبری می توانند علاوه بر مختل کردن خدمات عمومی و کارهای اقتصادی، لطمه های مهلکی به زیرساخت های امنیتی و نظامی کشورها نیز وارد نمایند و در بدترین حالت کلیه ظرفیت های نظامی یک کشور را مقابل خود آن به کار گیرند که برای مثال کافی است امکان حمله سایبری به تسلیحات هسته ای یک کشور را در نظر بیاوریم. نکته شایان توجه این است که اصول کلی استراتژی بازدارندگی سایبری باید به صورت شفاف مشخص و اعلام گردد. در غیر این صورت دشمنان احتمالی نخواهند دانست که آثار و نتایج کارهای بدخواهانه شان چه خواهد بود و این سبب می شود که هدف اصلی بازدارندگی که جهت دهی به رفتار دشمنان برای دست کشیدن از حملات احتمالی است محقق نشود. چیزی که بولتون به آن اشاره می کند، ضرورت وجود یک استراتژی بازدارندگی سایبری برای ایالات متحده نیست. چونکه این مساله بیش از یک دهه است که در محافل علمی پژوهشی نظامی آمریکا به قوت بحث شده و مورد پذیرش قرار گرفته است و در سند استراتژی سایبری ایالات متحده نیز که در ۲۰۱۸ انتشار یافته است، روی آن تاکید گردیده است. بولتون در اینجا فقط روی اقدام عملی برای محقق کردن آن چه در اسناد بازدارندگی سایبری ایالات متحده وجود دارد اشاره می کند. بعلاوه، حملات سایبری مقابل ایالات متحده را نباید به مفهوم شکست بازدارندگی سایبری دانست. چونکه نمی توان تخمین زد که کارهای انجام شده توسط ایالات متحده در امتداد بازدارندگی سایبری سبب پشیمان شدن دشمنان از انجام چه تعداد حملات بالقوه سایبری در سالهای گذشته شده است. در عین حال عدم انجام اقدامات متقابل دربرابر حملات اخیر، منطبق بر راهبرد بازدارندگی ایالات متحده، می تواند موجی گسترده تر و سهمگین تر از حملات را در سالهای بعدی بوجود آورد. جمهوری اسلامی ایران نیز از جهت زیرساخت های فضای مجازی رشد بسیار خوبی را تجربه می کند که علاوه بر فرصت های بی شماری که در اختیار توسعه کشور قرار می دهد، آنرا برای دشمنان این کشور که مترصد کوچکترین فرصتی برای ضربه زدن به آن هستند، به هدفی جذاب تبدیل می کند. تا کنون موارد زیادی از حملات موفق و ناموفق سایبری به زیرساخت های کشور گزارش شده است. بدین جهت وجود یک استراتژی شفاف بازدارندگی سایبری که محاسبات دشمنان احتمالی را به هم ریزد و نشان دهد که فواید این حملات خیلی کم و عواقب آن زیاد خواهد بود، لازم است. نکته قابل توجه اینکه بااینکه بازدارندگی سایبری نمی تواند به ­قوت بازدارندگی هسته ای عمل کند ولی در عین حال می تواند تعداد و حجم حملات را به شدت کم کند و مخالفان را از انجام خیلی از حملات دلسرد کند. بدین جهت می توان اظهار داشت که تدوین یک راهبرد جامع بازدارندگی سایبری و حرکت به سمت تحقق آن از اولویت های امنیتی-دفاعی جمهوری اسلامی ایران شمرده می شود.


منبع:

You may also like